Nazwisko: Fikocyjanina, imię: Niebieskooka

Od kilku dekad rośnie znaczenie produktów naturalnych w walce z wieloma schorzeniami, również tymi najgroźniejszymi. Substancje te najczęściej pozyskiwane są z roślin i po odpowiedniej obróbce oraz wielu specjalistycznych badaniach stosuje się je jako leki. Jak wiadomo, aspirynę robi się z kory wierzby, morfinę z maku lekarskiego, stosowany w walce z rakiem piersi taksol – z cisu krótkolistnego…

Takie farmakologiczne właściwości odkryto także w składnikach organizmów zamieszkujących środowisko wodne. Jednym z nich jest fikocyjanina pozyskiwana ze spiruliny. Okazuje się, że ten naturalny barwnik wykazuje pewne właściwości przeciwnowotworowe, a przy tym nie wywiera negatywnego wpływu na komórki zdrowe.

Fikocyjanina to aktywny biologicznie składnik odżywczy pozyskiwany z różnych rodzajów alg, w tym ze spiruliny. Należy do rodziny fikobiliprotein. Charakteryzuje się głębokim niebieskim kolorem. Fikocyjanina ma wiele potencjalnych zastosowań klinicznych i wykazuje właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne. Stymuluje także system odpornościowy.

Odgrywa istotną rolę w hamowaniu peroksydacji lipidów wątrobowych (czyli przeciwdziała powstawaniu wolnych rodników w błonach komórek wątroby), dzięki czemu chroni wątrobę. oczyszcza z wolnych rodników komórki nerwowe, a coraz więcej badań dowodzi, że może odgrywać rolę w profi laktyce i walce z rozmaitymi rodzajami nowotworów: rakiem piersi, rakiem wątroby, rakiem płuc, rakiem jelit, białaczką. Potwierdzają to zarówno badania in vitro, jak i in vivo.

Fikocyjanina kontra nowotwory

Nowotwory powstają w wyniku nieodwracalnych zmian w funkcjonowaniu genów. Przyczyną tych zmian są m.in. uszkodzenia DNA. Chore komórki zaczynają się namnażać w sposób niekontrolowany i atakują zdrowe tkanki. Powstają guzy. Działanie farmakologiczne leków przeciwnowotworowych polega generalnie na wyhamowywaniu proliferacji komórek nowotworowych i indukcji ich obumierania, czyli apoptozy. Większość stosowanych obecnie leków antynowotworowych (tak zwanej chemii) pozyskiwana jest z substancji naturalnych. Fikocyjaninę również pozyskuje się ze źródeł naturalnych – jak już wspominaliśmy jest to bowiem barwnik ze spiruliny. Wyniki badań in vitro prowadzonych nad tym barwnikiem dowodzą, że stosowanie fikocyjaniny nie niesie ze sobą żadnych niepożądanych skutków ubocznych dla zdrowych komórek.

Zdaniem naukowców

Wiele badań wykazało, że fikocyjanina posiada spory potencjał. Literatura naukowa potwierdza, że barwnik ten jest obiecującym środkiem wspomagającym profi laktykę i terapię nowotworów. W połączeniu z lekami przeciwnowotworowymi i naświetleniami fikocyjanina może wpłynąć na zmniejszenie stosowanej dawki cytostatyku, ograniczyć niepożądane efekty uboczne i poprawić skuteczność terapii.

Obecnie naukowcy starają się poznać molekularny mechanizm oddziaływania fikocyjaniny na apoptozę komórek rakowych. Wyjaśnienie tych mechanizmów pomoże rozwinąć nowe strategie walki z rakiem.

Fikocyjanina znajduje również zastosowanie w walce z anemią i niedożywieniem. Ponadto stosuje się ją w celu wzmocnienia układu odpornościowego, poprawy funkcjonowania układu trawiennego, odtruwania organizmu z metali ciężkich oraz jako ochronę przeciwradiacyjną. Słowem – warto zwrócić uwagę na ten niebieski barwnik.

(Materiał powstał na podstawie artykułu opublikowanego w 2017 roku w Journal of Cancer: Phycocyanin: a Potential Drug for Cancer Treatment autorstwa Ljanggian Jiang, Yujuan Wang, Qifeng Yin, Guoxiang Liu, Huihui Liu, Yajing Huang i Bing Li. PMCID: PMC5687155)