Człowieku, nie łam się!
Zwichnąć, skręcić lub złamać rękę czy nogę można wszędzie. Przewrócić się, potknąć o coś i dotkliwie się potłuc – również. Kontuzjom tym sprzyja szczególnie śliska lub nierówna nawierzchnia, gdzie o upadek jest bardzo łatwo. Odrobina nieuwagi i nieszczęście gotowe.
Stłuczenia są najmniej groźne. Ze skręceniami i zwichnięciami bywa różnie, natomiast złamania wymagają najczęściej leczenia operacyjnego i długiej rehabilitacji.
Wraz z wiekiem kości tracą swoją wytrzymałość i mogą być bardziej podatne na złamania. Na czym polega złamanie kości, jakie są jego najczęstsze przyczyny i kto jest na nie szczególnie narażony – wszystkie te kwestie omówimy w tym artykule.
Na czym polega złamanie kości?
Każde przerwanie ciągłości lub pęknięcie kości nazywamy złamaniem. Wiąże się ono z silnym bólem, obrzękiem, trudnością w wykonywaniu ruchów uszkodzoną częścią ciała, tkliwością czy deformacją zranionego miejsca.
Najczęstszym mechanizmem złamań kości jest uraz związany z naciskiem dużej zewnętrznej siły lub ciśnienia, w wyniku którego kość traci swoją ciągłość. Wyjątkiem jest tu złamanie niskoenergetyczne. W tym przypadku wystarczy niewielka siła, by doszło do uszkodzenia kości, a jego powodem jest osteoporoza. Istnieją również złamania zmęczeniowe, które nie pojawiają się w następstwie urazu, a ich powstanie następuje stopniowo w wyniku powtarzalnych mikrourazów. Występują one u osób prowadzących aktywny tryb życia, najczęściej ludzi uprawiających sporty ekstremalne i wyczynowe.
Najczęstsze przyczyny złamań
Ryzyko złamania ręki czy nogi pojawia się na skutek nieszczęśliwego upadku. Może dojść do niego choćby w mieszkaniu, gdzie po wyjściu z wanny czy kabiny prysznicowej poślizgniemy się na mokrej podłodze. Odrobina nieuwagi albo potknięcie się o dywan – i tracimy równowagę. Takie nieszczęśliwe upadki mogą zdarzyć się na ulicy, w pracy, podczas jazdy na rowerze lub przy wysiadaniu ze środków komunikacji miejskiej.
Jak wspomniałam wyżej, do złamań dochodzi również podczas uprawiania sportu, kiedy zbyt mocne obciążenie kości może uszkodzić ich strukturę. Niebezpieczne mogą być również niektóre prace budowlane, podczas których możemy być narażeni na upadek z wysokości.
Kto jest szczególnie narażony na złamania?
Pierwszym czynnikiem często decydującym o zdrowiu naszych kości jest wiek. Osoby powyżej 50. roku życia (zwłaszcza panie po menopauzie) mają większą tendencję do zachorowania na osteoporozę oraz inne choroby kości, co może powodować samoistne złamania, szczególnie szyjki kości udowej lub dolnego odcinka kręgosłupa. Osteoporoza to nic innego jak osłabienie tkanki kostnej. Na skutek różnych czynników kości tracą swoją gęstość i stają się bardziej podatne na złamania, nawet podczas błahych wypadków. Co więcej, seniorki w wieku powyżej 60 lat ulegają dwukrotnie częstszym złamaniom niż mężczyźni.
Na ryzyko powstawania złamań wpływ mają takie czynniki jak za duża lub zbyt niska masa ciała, dieta ubogowapniowaczy niedobory witaminy D oraz innych mikroelementów. Również stosowanie używek (palenie papierosów i nadużywanie alkoholu) ma negatywny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu mięśniowo-kostnego, co powoduje, że jest on bardziej podatny na urazy. Ponadto istnieje wiele chorób mających związek ze stanem naszego układu kostnego. Są to między innymi nowotwory kości, niedoczynność tarczycy, cukrzyca, przebyty udar lub zawał serca, zakażenie wirusem HIV, choroba Parkinsona czy zespół Sudecka, prowadzący do stopniowego zaniku mięśni, ubytku kości i zesztywnienia stawów.