Roboty w medycynie
Współczesna medycyna coraz częściej sięga po nowoczesne technologie, aby poprawić jakość leczenia i zwiększyć komfort pacjentów. Niedawno pisaliśmy o drukarkach 3D i AI. Jednak mówiąc o najważniejszych technologicznych osiągnięciach w medycynie, nie sposób nie wspomnieć o różnego rodzaju robotach, niekoniecznie obdarzonych sztuczną inteligencją, które praktycznie są już codziennością we współczesnych szpitalach i wspomagają lekarzy w diagnozowaniu, leczeniu oraz rehabilitacji.
Roboty w chirurgii
Jednym z najważniejszych zastosowań robotów w medycynie jest chirurgia. Wykorzystanie robotów w salach operacyjnych pozwala na przeprowadzanie skomplikowanych zabiegów z niebywałą precyzją. Zwykle działają one na zasadzie tzw. chirurgii małoinwazyjnej. Oznacza to, że zamiast dużych nacięć, operacje są przeprowadzane przez niewielkie otwory w ciele pacjenta. Dzięki temu czas rekonwalescencji jest krótszy, a ryzyko powikłań mniejsze. To szczególnie istotne dla osób starszych, które często gorzej znoszą długie i skomplikowane operacje.
Najbardziej znanym robotem chirurgicznym jest oczywiście robot da Vinci, który pomaga lekarzom w operacjach wymagających wyjątkowej dokładności, takich jak operacje prostaty czy serca. Chirurg sterujący systemem da Vinci pracuje z konsoli, gdzie za pomocą joysticków i pedałów manipuluje instrumentami, podczas gdy jego ruchy są przekładane na manewry wykonywane przez robota. Specjalne oprogramowanie systemu redukuje naturalne drżenie ręki operatora, zapewniając jeszcze większą precyzję w czasie operacji, a trójwymiarowy system wizyjny umożliwia głęboki wgląd w pracę na polu operacyjnym.
Innym przykładem jest robot Rosa. Jest on wykorzystywany w neurochirurgii, ale także przy operacjach kolana i biodra, pomagając chirurgom w precyzyjnym wszczepianiu endoprotez. Dzięki technologii 3D i śledzeniu ruchów pacjenta robot Rosa zapewnia jeszcze większą dokładność, co zmniejsza ryzyko powikłań i przyspiesza powrót do zdrowia.
Roboty w diagnostyce
Diagnostyka to kluczowy element skutecznego leczenia. Im szybciej wykryjemy chorobę, tym większa szansa na jej wyleczenie. Właśnie w tym aspekcie roboty mogą znacząco pomóc lekarzom i pacjentom. Nowoczesne systemy komputerowe i roboty analizujące wyniki badań potrafią wykrywać choroby na bardzo wczesnym etapie, często szybciej niż ludzki lekarz.
Przykładem może być robot MAKO, który pomaga w precyzyjnym diagnozowaniu i planowaniu operacji ortopedycznych, w tym endoprotez stawu kolanowego i biodrowego. Inny przykład to system IBM Watson, który analizuje dane medyczne i pomaga w wykrywaniu chorób nowotworowych na podstawie ogromnych baz danych.
Roboty wspierające rehabilitację i opiekę nad pacjentem
Po operacjach czy urazach bardzo często niezbędna jest odpowiednia rehabilitacja. Tutaj także roboty odgrywają coraz większą rolę. Kiedyś osoba sparaliżowana była skazana na ciągłe leżenie. Dziś, dzięki tak zwanym egzoszkieletom, może wstać, a nawet spacerować!
Przykładem jest na przykład egzoszkielet HAL (Hybrid Assistive Limb), który wspomaga osoby z ograniczoną mobilnością, umożliwiając im powrót do chodzenia po urazach rdzenia kręgowego. Inne zaawansowane rozwiązania to ReWalk, który pomaga osobom sparaliżowanym odzyskać kontrolę nad dolnymi kończynami czy Lokomat, służący do treningu chodu. W przypadku kończyn górnych także istnieje wiele rozwiązań pomagających odzyskać sprawność. ArmeoPower jest egzoszkieletem przeznaczonym do rehabilitacji ręki – dodatkowo wykorzystującym mechanizmy grywalizacji (wykorzystania elementów gier), aby zachęcać pacjentów do częstszego i bardziej zaangażowanego uczestnictwa w terapii.